top of page

DERSTE YAZDIKLARIMIZ (II. Dönem)

NASRETTİN HOCA (Tiyatro)

Betimleme (Tasvir):

Nesneleri, varlıkları, onların hareketlerini kendilerine özgü ayırt edici özellikleriyle anlatmayı ve kişinin belleğinde canlandırmayı amaçlayan anlatım biçimine betimleme(tasvir) denir. Betimleme için, sözcüklerle resim yapma sanatı da denilebilir.

Betimlemeler ele aldıkları konuya göre ikiye ayrılır:

1. Ev, eşya, doğa ve doğa olayları, mahalle, şehir gibi yerler betimleniyorsa mekân betimlemesi;

2. İnsan betimleniyorsa portre adını alır.

 

Portre Örneği:

"Hızla açılan kapıdan içeri girişi, hayır giriş değil, atılışı hâlâ gözümün önündedir. Bu kadar gergin vücut, bu kadar kımıldanan insan, o gün bugündür hâlâ görmedim. Göğsü alabildiğine ileride, omuzları gerideydi. Sarı, uçları az kıvrık bıyıkları vardı. Kaşlar seyrek ve altın kumralı saçlar da öyle... Hafif çiçek bozuğu yüzünde alayla acı karışık tuhaf bir gülümseme hiç eksik olmuyordu. (Yusuf Ziya ORTAÇ)

 

Betimlemede yer verilecek ayrıntıların seçilmesinin, betimlenen kişi veya nesnenin hareketlerini kendilerine özgü ayırıcı özellikleriyle anlatmak önemlidir.

 

 

Bir kavramı karşılamak için iki kelimenin yan yana getirilmesiyle oluşan kelimelere birleşik kelime denir. Birleşik kelimeler bitişik ve ayrı olmak üzere iki şekilde yazılır.

 

dikkat etmek, affetmek, hasta olmak, kaybolmak...

 

Kelimeler yan yana yazılırken ses düşmesi, ses türemesi veya ses değişmesine uğrarsa bitişik yazılır.

 

kayın + ana -- kaynana, keşif + etmek--keşfetmek, pazar + ertesi-- pazartesi...

 

Birleşik kelime oluştururken kelimelerden hiçbiri anlam değişikliğine uğramıyor ve kelimelerde herhangi bir ses olayı olmuyorsa ayrı yazılır.

 

hafta sonu, kuru yemiş...

 

Zamir

 

 

Zamir konusuna ulaşmak için tıklayınız..

 

 

 

  Yaşanmış veya yaşanabilir olayları sahnede canlandırmak için yazılan eserlere tiyatro denir. Tiyatro eserleri olayları olayları oluş hâlinde gösterir. Bu eserlerdeolaylar yazarın ağzından anlatılmaz, doğrudan doğruya eserdeki kişilerin ağzından anlatılır.

  Tiyatro metinleri üç farklı bakış açısıyla yazılır:

  • Kahramanlardan biri tarafından anlatımın yapıldığı metinler birinci tekil bakış açısıyla;

  • Kahramanı karşısına almış konuşuyormuş gibi yazılmış metinler ikinci tekil bakış açısıyla;

  • Anlatımın kahramanın gözünden yapıldığı, anlatıcının kahramanın zihninin içine girerek onların düşüncelerini ve duygularını anlattığı metinler üçüncü tekil bakış açısıyla yazılmıştır.

  Tiyatro metinlerinde, söylenen sözlerin izleyici tarafından kolay anlaşılması için cümleler açık ve kısadır. Konuşma dili tiyatro metnine canlılık kazandırır. Okuduğumuz "Nasrettin Hoca" metni, komedi türünde yazılmış bir tiyatro eseridir.

 

 

 

 

ANNE

İlk kundağın

Ben oldum, yavrum;

İlk oyuncağın

Ben oldum.

 

Acı nedir

Tatlı nedir... bilmezdin

Dilin damağın

Ben oldum.

Elinin ermediği

Dilinin dönmediği

Çağlarda, yavrum

Kolun kanadın

Ben oldum

Dilin dudağın

Ben oldum.

 

 

 

 

 

Birleşik Kelimeler:

Zamir (Adıl):

Tiyatro:

ANNE (Dinleme Metni) (Şiir)

Belki kıskanırlar diye

Gördüklerini

Sakladım gözlerden

Gülücüklerini...

Tülün duvağın

Ben oldum!

 

Artık isterlerse adımı

Söylemesinler bana

'Onun Annesi' diyorlar...

Bu yeter sevgilim bu yeter bana!

 

Bir dediğini iki

Etmiyeyim diye öyle çırpındım ki

Ve seni öyle sevdim sana

O kadar ısındım ki

Usanmadım, yorulmadım, çekinmedim

 

Gün oldu kırdın...

İncinmedim;

İlk oyuncağın

Ben oldum.. Yavrum

Son oyuncağın

Ben oldum...

 

Layık değildim

Layık gördüler A

nnen oldum yavrum

Annen oldum!

                            Arif Nihat Asya

 

 

 

Metni dinlemek için tıklayınız..

Noktanın kullanıldığı yerler bilgisine ulaşmak için tıklayın..

Noktanın Kullanıldığı Yerler:

Doğrudan söylenmek istenmeyen sözlerin dolaylı yoldan söylenmesine örtülü anlam denir. Örtülü anlamda cümle içerisinde gizlenmiş ikinci bir cümle vardır diyebiliriz. Örtülü anlam bir cümleden çıkarılabilecek diğer anlamlardır. Cümleyi oluşturan sözcüklerin, tümü veya bazıları mecaz anlamlı olabilir.

Örneğin “Milli takım Almanya’yı da yendi” cümlesinin içerisinde gizli olarak “Milli takımın yendiği en az bir başka takım daha var” anlamı gizlidir.

 

-Bugünden itibaren sıcaklıklar artacak ( sıcaklıkların bugüne kadar düşük olduğu anlamı var)

-Hüseyin yine okula geç kaldı ( Önceden de geç kaldığı anlamı var )

-Toplantıya Ali' de gelecek. (Toplantıya başkalarının da geleceği anlamı çıkartılır.)

-Doğum günüme seni de bekliyorum. (Doğum günüme başkaları da gelecek sen de gel anlamı çıkartılır.)

-Hava artık ısınmaya başladı. (Cümlenin gelişinden havanın daha önce soğuk olduğu ifadesi yazılmamış ama o anlam var.)

-Beni sadece sen anlayabilirsin. (Beni kimse anlayamaz, ifadesi anlaşılmaktadır.)

 

Anne şiirinde geçen örtülü anlamlar:

"Dilin damağın

Ben oldum"  (Acının, tatlının, ekşinin tadına çocuktan önce anne bakar anlamı çıkmaktadır.)

 

"Son oyuncağın

Ben oldum"  (Annenin çocuğunu mutlu edebilmek için oyuncak gibi olduğu, onun gönlünü hoş tutmak için uğraştığı anlamı çıkmaktadır.)

 

Örtülü anlam slaytı için tıklayın.. (Slaytı indirip çalıştırdıktan sonra F5 tuşuna basın.. Daha sonra slaytı ilerletmek için boşluk "space" tuşuna basın..)

 

 

Örtülü Anlam:

Virgülün Kullanıldığı Yerler:

ANADOLU'DA BAHAR (Şiir)

Virgülün kullanıldığı yerler bilgisine ulaşmak için tıklayın..

İsmin Beş Hali:

  1. Yalın hali (Kelimenin hiç bir ek almamış hali)

  2. -i hali (Nesne hali) (Belirtme hali)

  3. -e hali (Yönelme hali)

  4. -de hali (Bulunma hali)

  5. -den hali (Ayrılma hali) (Çıkma hali)

Kaynaştırma Harfleri (Yardımcı Ünsüzler):

Ünlüyle biten bir kelime, ünlüyle başlayan bir ek almak istediğinde ünsüz bir harften yardım alır. Bu harfe "yardımcı ünsüz" denir.

Kahveyi yeni aldığı fincana koydu.

Masayı, sandalyeyi, pencereyi temizlerken çok yorulmuştu.

Sahneyi kullanmak için bu eserde rol almak istedi.

Onu hep Sezen Aksu'yu dinlerken görüyorum.

Türkiye'ye gidince Karadeniz'i gezeceğim.

 

BİLGİ: Hem ünlü hem ünsüz kaynaştırma harflerini kolayca hatırlayabilmeniz için "yaşasın" kelimesini aklınızda tutabilirsiniz. Yaşasın kelimesindeki tüm harfler kaynaştırma harfi olarak kullanılır.

 

BAYRAM YERİ (Hikaye)

 

II. DÖNEM I. YAZILI KONULARINA ULAŞMAK İÇİN TIKLAYIN..

Noktalı Virgülün Kullanıldığı Yerler:

Noktalı virgül, cümle içinde virgüllerle ayrılmış tür veya grupları birbirinden ayırmak için kullanılır.

 

Voleybol, basketbol, futbol takım sporları; yüzme, tenis, judo ise bireysel sporlardır.

At ölür, meydan kalır; yiğit ölür, şan kalır.

 

TDK sitesi noktalı virgülün kullanıldığı yerler için tıklayın

İyelik ekleri için tıklayın

İyelik Ekleri:

HOŞGÖRÜLER DİYARI MARDİN (Gezi Yazısı)

Gezi yazısı ile ilgili derste yazdığımız bilgiye ulaşmak için tıklayın..

Gezi Yazısı:

İsim Tamlaması:

İsim tamlaması ile ilgili bilgiye ulaşmak için tıklayın..

ATATÜRK'ün TÜRK FOLKLORUNA OLAN İLGİSİ (Dinleme Metni) (Makale)

Metni dinle

Öğrencilerimin çoğunun bilmediği, dinlemediği 12. etkinlikte geçen Barış Manço'nun Kol Düğmeleri Şarkısı:

                    Zincirleme İsim Tamlaması                    

Şarkıyı dinle

Üç Noktanın Kullanıldığı Yerler:

Üç noktanın kullanıldığı yerler ile ilgili bilgiye ulaşmak için tıklayın.. 

6.Sınıf

bottom of page