* Ek olan “de” nin yazımı:
Sesli ve sessiz uyumlarına uyarak dört şekilli olarak kullanılır; -da, -de, -ta, -te. Yani ünsüz uyumundan etkilenir, cümleden çıkarılınca cümlenin anlamı bozulur. Anlamın bozulmasının sebebi hâl eki olmasındandır. Kelimeye bitişik yazılır.
“Evde kimse yoktu”
de'yi cümleden çıkarırsak
"Ev kimse yoktu"
cümle anlamsız oluyor. Demek ki "de" ektir ve bitişik yazılması gerekmektedir.
“Bu kitapta güzel konular işlenmiş.”
ta'yı cümleden çıkarırsak
“Bu kitap güzel konular işlenmiş.”
cümle anlamsız oluyor. Demek ki "ta" ektir ve bitişik yazılması gerekmektedir.
* Bağlaç olan “de” nin yazımı:
“Bence sen de haklısın!”
de'yi cümleden çıkarırsak
"Bence sen haklısın" anlam daralıyor ama değişmiyor.
“Salih de gelseydi.”
de'yi cümleden çıkarırsak
“Salih gelseydi.” anlam daralıyor ama değişmiyor.
“Kardeşim evde de yok.”
de'yi cümleden çıkarırsak
“Kardeşim evde yok.” anlam daralıyor ama değişmiyor.
de, da'nın Yazımı
Başlı başına bir kelimedir. Ünsüz uyumundan etkilenmez; yani “-ta, -te” şeklinde yazılmaz. cümleden çıkarılırsa cümlenin anlamı daralır ama anlam bozulmaz. Ayrı yazılır.
ki'nin Yazımı
* Ek olan “-ki” nin yazımı:
Kendisinden önce ya da sonra belirtilen bir ismin yerini tutar. İlgi zamiridir. Kelimeye bitişik yazılır.
“Benim boyum uzun seninki kısa.”
“Üzerindeki çok yakışmış.”
“Bahçedeki çiçekleri kim suluyordu?”
* Bağlaç olan “ki” nin yazımı:
Bu “ki” başlı başına bir kelime olduğundan kendinden önceki ve sonraki kelimelerden ayrı yazılır.
“Duydum ki unutmuşsun, gözlerimin rengini!”